Αρχαιολογικός χώρος Καστελλίου

Η θέση Καστέλλι αποτελεί αναμφισβήτητα τον σημαντικότερο αρχαιολογικό χώρο τής Πάτμου, όπου σώζονται ερείπια τής αρχαίας ακρόπολης και θεμέλια ναού τού Απόλλωνα.

Φυσικός οχυρός λόφος, το Καστέλλι υψώνεται δυτικά τής Σκάλας και βόρεια τής Χώρας και προσφέρει απρόσκοπτη θέα προς τρεις κόλπους: τής Σκάλας (προς ανατολή), τού Χοχλακά (νοτιοδυτικά) και τού Μέρικα (προς βορρά), ενώ στον ορίζοντα διακρίνονται τα νησιά τής Νάξου και τής Ικαρίας, παράγοντες που εξηγούν την επιλογή τής θέσης από τούς αρχαίους κατοίκους τού νησιού για να κτίσουν την ακρόπολή τους.

Επιφανειακά όστρακα και λίθινα εργαλεία από οψιδιανό και πυριτόλιθο που βρέθηκαν στην περιοχή (και τα οποία εκτίθενται στο Αρχοντικό Νικολαΐδη) δείχνουν ότι υπήρχε ήδη οικιστική εγκατάσταση από την Εποχή τού Χαλκού (1600-1100 π.Χ.). Συγχρόνως, ευρήματα τών γεωμετρικών, κλασσικών, ελληνιστικών έως και ρωμαϊκών χρόνων μαρτυρούν την συνεχή χρήση τού υψώματος καθ’ όλη την διάρκεια των ιστορικών χρόνων (8ος αιώνας π.Χ. – 4ος αιώνας μ.Χ.).

Σήμερα, στο Καστέλλι διατηρούνται εντυπωσιακά λείψανα οχύρωσης που χρονολογούνται στο τέλος τής κλασσικής περιόδου (τέλος 4ου αιώνα π.Χ.) και τα οποία είναι ορατά κατά την ανάβαση από την Σκάλα. Από το τείχος διασώζονται σε μεγάλη έκταση και ύψος σημαντικά τμήματα του οχυρωματικού περιβόλου, καθώς και ορθογώνιοι πύργοι, με τα χαλάσματα τού νοτιοανατολικού πύργου να φθάνουν τα 3,5μ., ενώ στο βορειοδυτικό πύργο (λίγο πιο ψηλά από τον μικρό ναό τού Αγίου Κωνσταντίνου, και ο οποίος φαίνεται ανεξάρτητος από την κύρια οχύρωση) διασώζεται η πύλη εισόδου μαζί με τμήμα σκάλας με έξι βαθμίδες.

Σχέδιο των ερειπίων του βόρειου τείχους της Ακρόπολης στο Καστέλλι της Πάτμου
Προέλευση: Walpole, Robert (ed.): Travels in Various Countries of the East; being a Continuation of Memoirs relating to European and Asiatic Turkey, and etc., London, Longman, Hurst, Rees, Orme and Brown, 1820, σελ.44. Συλλογή Γενναδείου Βιβλιοθήκης – Αμερικανικής Σχολής Κλασσικών Σπουδών στην Αθήνα. © 2014 Ιδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδη

Για να επισκεφτείτε την αρχαία ακρόπολη τής Πάτμου, θα ακολουθήσετε το μονοπάτι τριών περίπου χιλιομέτρων που ξεκινάει από το λιμάνι τής Σκάλας (πεζοπορία μιας με μιάμισης ώρας), σε μικρή απόσταση από το Βαπτιστήριο του Αγίου Ιωάννη. Η θέα που προσφέρει το Καστέλλι θα σάς ανταμείψει για την πορεία σας μέχρι την κορυφή του.
Πηγές: